Urtarrilean, “Laranja mekanikoa”

Urtarrilaren 8an, Gabonetako azukre dosia orekatzeko, Anthony Burgessen Laranja mekanikoa eleberria izango dugu mintzagai. Gure artean ezagunagoa da Stanley Kubrickek 1971 zuzendu eta errodaturiko filma, baina hark biltzen ez zituen xehetasunak eta esangurak irakurri ahal izango ditugu nobelan. Nobelak, edukietan, mundu are konplexuagoa eta gordina dakarkigu, idaztankeran erronka luzatzen diona irakurleari. Ion Olano Carlosek egin du itzulpena, Harkaitz Canok sinatu du epilogoa, eta Meettok argitaletxeak plazaratu du.

Honela mintzatu ziren Jon Olano itzultzailea eta Harkaitz Cano idazlea liburuaren aurkezpenean:

Hauxe da editorialak plazaraturiko testua:

“Adi, irakurle, erne. Artefaktu berezia da esku artean daukazun hau. Azalez ezaguna da, baita izenez ere; haren mamia, aldiz, aski ezezaguna zaigu. Anthony Burgess idazleak eman zuen argitara Ingalaterran lehen aldiz 1962an, eta ondoren, 1971n, Stanley Kubrick zuzendariaren film bertsioarekin batera zabaldu zuen ospea munduan barrena. Apurtzailea izan zen filma estetikoki, soinuz eta irudiz. Alde etikotik, bestalde, galdera zorrotz ugari sorrarazi zituen. Alabaina, fokuen argiak itzalpean utzi zituen liburuaren hainbat puntu nagusi; esate baterako, ba al dakigu nondik datorren Laranja mekanikoa izenburua?

Alex dugu kontakizun honetako protagonista eta narratzailea. Arratsero biltzen da haren drugu (lagun) Pete, Georgie eta Tentelekin, moloko (esne) plus apur bat hartu, gogoa zorroztu, eta harrapatzen duten ororekin ultraindarkeriaz jokatzeko. Atsegin dute arauak haustea jostaketa hutsez, eta nadsat (nerabe) hizkera berezian mintzo dira. Alexek, gainera, zaletasun berezia du musika klasikoarekin, Ludwig Van (Beethoven) kuttunarekin bereziki. Amets goxoa dena, ordea, amesgaizto bilakatuko zaio une batetik bestera…

Aukera aparta daukagu, orain eta hemen, fruitu bitxi honen galderak eta erantzunak geure kabuz lantzeko. Arreta zorroztuz gero, irakurle, fruitu biziak bilduko dituzu. ”

Gustu baduzu, 18:00etan Alondegiko Moila gelan.

 

Abenduaren 11n “Gelditu zaitezte gurekin”

Ana Malagon (Donostia, 1978) etorriko zaigu abenduan bisitan. Ikus-entzunezko komunikazioa ikasia, proiektu digitalen diseinuan lan egiten du. 2014an argitaratu zuen lehen ipuin-bilduma, Lasai, ez da ezer gertatzen. 2017ko uztari buruz,  Gelditu zaitezte gurekin ipuin liburuaz arituko gara gu berarekin.

Familiaren oporretako etxean bildu dira berriro anai-arrebak jada helduak direnean, baina hor daude oraindik min zaharrak; etxebizitza erosi du azkenean emakume gazte batek, modu onean gainera, baina han bizi den agurea bertan geratzekotan; berrogei urte betetzean, gaztetan hegoalderantz egindako bidaia berregitea erabaki dute lau lagunek; aita dibortziatuak alaba hartu du astebururako, eta bere txikitako jolasak erakutsi nahi dizkio; ama zahar eta alargunduak berriz ezkontzea erabaki du…

 Segidan, liburuari buruzko informazio osagarria:

Kritikak

Elkarrizketa 111 akademian

Elkarrizketa Argian

Azaroan, “Caliban eta sorgina”

Silvia Federiciren Caliban eta sorgina saiakera mardula izango dugu mintzagain azaroaren 13an. Liburua iaz jaio zen euskaraz, Jakin eta Elkarren arteko lankidetzatik sorturiko Eskafandra bildumaren barruan, egileak berak edizio honetarako propio idatziriko hitzaurrearekin.

Jakineko orrialdetik lapurtu dugu Caliban eta sorginaren sinopsia:

Garapen kapitalistaren genealogia bat, Erdi Arotik gaur arte. Eta bide horretan, sorginkeria egotzitako milaka emakumeren gorputzak. XVI. eta XVII. mendeetako Europako eta Mundu Berriaren kolonizazioko sorgin-ehizek funtsezko rola bete baitzuten kapitalismoa abian jartzeko. Horixe Silvia Federiciren lan honen ardatzetako bat: deabruaren aurka borroka egitearen izenean, harreman kapitalisten aurrerabidearekin bat ez zetozen subjektu eta praktiken mundua suntsitu zuten. Soldatapeko proletariotza osatzeko, lurrak itxi behar zituztelako; eta ezinbestekoa zutelako erreprodukzio lana debaluatzea, emakumeen gorputza eta erreprodukzio gaitasuna lan indarra ekoizteko makina bihurtzea. Merkatuaren agintaritza nagusi den honetan ere, emakumeak ari dira garestien ordaintzen. Emakumeen gorputza kontrolatzeko ahalegina urratsak egiten ari da etengabe. Sorgin-ehizak ez dira iraganeko kontua.

Katakrak liburu-dendan autoreari egindako elkarrizketa luze bezain mamitsua ere ikus dezakezue:

Kritikak ere eskura dituzue.

Urrian, Oier Guillanen “Zauri bolodia”

Urriaren 9an egingo dugu bigarren bilkura irakurle-taldekook eta, oraingoan, autorea etorriko zaigu bisitan. Oier Guillanen (Larratxo, 1975) Zauri Bolodia izango dugu mintzagai, eta antzerkigile, poeta, kazetari, irratilari…, zomorro definigaitz hau gertutik  ezagutzeko aukera izango dugu.

Zauri bolodia saiakera literarioa  iaz aurkeztu zuen Guillanek Txalaparta argitaletxearen eskutik, azpiko bideoan ikus dezake.

“Liburu hau krisian dagoen aktore baten eguneroko gisa irakur daiteke. Hogeita hamar urtetako krisian sinisten ez duen arren, ezin du uka dezake bere buruari nahi baino gehiagotan galdetzen diola zertan ari ote den. Undergroundean hasi eta idealista porrokatua den Zauri Bolodia apurka-apurka profesionalizatzen joan da, eta bide horretan etorriko dira nekea, desengainua, prekarietatearen zama eta, azkenik, norbere burua berrasmatu beharra. Bidaia literario horretan, Oier Guillanen alter ego honek kulturaz hausnartzen du, amateurismoa vs. profesionaltasunaz, hizkuntzaz eta politikaz, gutik nira doan bidaiaz, generoaz eta sorkuntza prozesuaz”.

Eskura dituzue, bidenabar:
-Elkarrizketa Ahoz aho saioan
Kritikak
-Elkarrizketa Argian

Gustu baduzue, urriaren 9an, 18:00etan Alondegiko “Moila” gelan.

Zain izango gaituzue!

 

Irailaren 11an “Suite frantsesa”

IKASTURTE BERRIA HASTERA GOAZ! Irailaren 11an elkartuko da uda ostean lehenengoz irakurle-taldea. Suite frantsesa izango dugu mintzagai.

Suite frantsesa (jatorrizko izenburua: Suite française) Irène Némirovsky idazle judutar ukrainarrak amaitu gabe utzitako eleberri saila da. Bost eleberri idazteko gomuta egina zuen, baina ez zuen bere asmoa burutzerik izan, 1942ko abuztuaren 17an hil baitzuten, naziek atxilo hartu eta Auschwitza iritsi bezain laster. Eleberri saila 2011n argitaratu zen euskaraz, Mikel Garmendia Ugartek eta Jose Antonio Sarasola Arregik itzulita.

Frantziaren eta frantziarren bizimoduaren irudi bat izan nahi du, 1940ko ekainean aleman gudarosteak frantses defendatzaileak suntsitu eta arazorik gabe aurrera egiten hasi zirenean. Paris eta Frantzia iparraldea ekainaren 14rako indarrez hartuak zituzten alemanek. Ekaitza ekainean (Tempête en juin) lehen eleberria paristar herritarren ihesaren lekukoa da, alemanak hiriburuan sartu aurreko eta ondorengo egunetan. Bigarrenak, Dolce (Gozo), Frantziako herrixka baten bizimodua erakusten du (Bussy izenekoa, Parisko ekialdean, Sena eta Marne departamendua, Île-de-France eskualdea), alemanen okupazioaren lehen hilabete gordin baina, aldi berean, harrigarri baketsuetan. Bi lehen eleberriok guztiz bereiz eta lotura gabeak eman dezakete lehen irakurrian. Bion arteko loturak lauso samarrak dira, baina, Némirovskyk bere oharretan dioen gisan, istorioa da batik bat bien arteko lotura, pertsonaiak baino gehiago.

Hirugarren eleberria, Captivité (Gatibualdia), ardaztuta uzteko aukera izan zuen doi-doi. Erresistentziaren ernetzea erakutsi behar zuen, aurreko Ekaitza ekainean eta Dolce ataletan agertutako pertsonaia batzuk atxiloturik eta heriotzara zigorturik azalduz. Laugarren eta bosgarren eleberrien izenburuak, agian, Batailles (Gudaldiak) eta La paix (Bakea) izatekoak ziren, baina Némirovskyren kaieretan galdera ikurraz markaturik ageri dira. Istorioaz ez daiteke deus esan, Némirovskyk oharretan aitortzen baitu bi eleberriok «linboan» direla, «jainkoen oinetara jarriak, geroak ekarriko digunaren mende baitaude».

Oharrak, delizia hutsa dira.

Segidan dituzu liburuak euskarazko edizioan jasotako kritikak.

Irailetik abendurako liburuak

Irakurri Matte irakurle-taldean gaur amaituko dugu ikasturtea Garazi Arrularen “Gu orduko hauek” ipuin bildumarekin. Arratsaldeko 18:00etan solasaldia eta ondoren mokadua. Datorren ikasturterako irakurgaiak ere zehaztu ditugu jada. Hauxek:

-Irailean, Irène Némirovskyren Suite frantsesa
-Urrian Oier Guillanen Zauri Bolodia
Azaroan Silvia Federiciren Caliban eta sorgina
Abenduan Ana Magónen Gelditu zaitezte gurekin

Uda euritsuan literatura bero!


Ekainean, Garazi Arrularen “Gu orduko haiek”

Zortzi ipuinez osatua da Garazi Arrularen lehen liburua, eta azken ipuinak ematen dio izenburua obrari: Gu orduko hauek.
Gu pluraleko lehen pertsona da. Norbera parte den kolektiboa adierazten du, beraz. Atxikimendu sentimendu bat, eta, aldi berean, multzo horretan ez daudenekiko diferentzia.Ordukok distantzia dakar gogora, iragan den garaia; denborazko distantzia, nahitaez fisikoa, lekuzkoa ere badena. Hauek, berriz, erakusle hurbilena da; ingurukoak adierazten ditu, nahiz eta norbera ez den zaku horretako parte.
Hirurak elkarrekin jarriz gero, multzo bakarrean, bereizketa horiek guztiak ikusgarri egiten dira.
Hala, bada, distantzia dago ipuinotan: ezberdinaren aurrean sentitzen den bestetasuna; errealitatea eta fantasia banatzen duen bitartea; desiraren zirrikituetatik sartzen den urruntasuna; senidetasunak gainditzea lortzen dez duen hesia; gizakion artean dagoen inkomunikazio hitsa.

Ekainaren 12an gurekin izango da idazle tafallarra, ohi bezala, arratsaldeko 18:00etan Alondegiko Moila gelan.

Bitartean, hemen duzue informazio osagarria:
Kritikak
-Liburuaren aurkezpen-bideoa

Maiatzean, Arantxa Urretabizkaiak “Bidean ikasia”

Maiatzaren 8an izango dugu hurrengo saioa, eta Arantxa Urretabizkaia (1947, Donostia) idazle ezaguna izango diugu gurekin. Bidean ikasia testigantza-liburu saritua (Euskadi Saria 2016) izango dugu mintzagai berarekin. Hondarribiako alardearen inguruko berdintasunaren aldeko borroka du langai Urretabizkaiak, esperientzia pertsonaletik abiatuta, urteetan isilik gordeak argitaratu ditu liburu honetan.

Gure letretako lehenbiziko emakumezko idazle modernoetarik bat, ibilbide luzeko autorea dugu Urretabizkaia, hainbat genero jorrati dituena: nobela, narrazioa, kronika eta baita poesia ere. Aukera paregabea bere azken lanaz eta ibilbide osoaz solasteko.

Hemen duzue Bidean ikasiari buruzko informazio osagarria:

-Kritikak
-Elkarrizketa ETB1-eko Ahoz aho saioan
-Danele Sarriugarte Urretabizkaiaren azken liburuaz Arrosa irrati-sarean

Gustu baduzue, Alondegiko Moila gelan elkartuko gara arratsaldeko 18:00etan.